ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Βέβαια, πρέπει να πούμε ότι δεν υπάρχει μια τελείως συγκεκριμένη ηλικία στην οποία όλα τα παιδιά αποκτούν μια δεξιότητα. Έτσι, για παράδειγμα μπορεί κάποιο παιδί να περπατήσει σε ηλικία 10 μηνών και άλλο σε ηλικία 15 μηνών, χωρίς αυτό να σημαίνει τίποτε για την μελλοντική του εξέλιξη.

Επίσης κάθε παιδί έχει τη δική του πορεία και ρυθμό στην ανάπτυξη.

Τα αγόρια μάλιστα έχουν διαφορετικό ρυθμό από τα κορίτσια, είναι πιο γρήγορα στην κινητική εξέλιξη και πιο αργά στην εξέλιξη του λόγου.

Επίσης τα πρόωρα μωρά δεν μπορούμε να τα συγκρίνουμε με τα συνομήλικα τους, καθώς είναι φυσιολογικό να καθυστερήσουν λίγο.

Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν κάποια βασικά ορόσημα ανάπτυξης και να παρατηρούν τα παιδιά τους, ώστε να μεταφέρουν στον γιατρό οτιδήποτε τους προβληματίζει.

Όσο πιο νωρίς ανιχνευτεί κάποιο πρόβλημα στην ανάπτυξη του παιδιού, τόσες περισσότερες πιθανότητες έχουμε να το αντιμετωπίσουμε.

• δεν αντιδρά σε δυνατούς ήχους
• δεν κάνει ¨φωνούλες¨
• δεν παρακολουθεί με τα μάτια ένα κοντινό αντικείμενο ή πρόσωπο
• δεν χαμογελάει στους ανθρώπους
• δεν παρατηρεί τα χέρια του
• δεν στηρίζει έστω και για λίγο το κεφάλι του στην ημικαθιστή θέση
• κάνει ασύμμετρες κινήσεις των χεριών/ποδιών του

Αν στο τέλος του 6^ου μήνα

• δεν γυρίζει στον ήχο της κουδουνίστρας
• δε γελάει
• δεν παρακολουθεί ένα πρόσωπο που κινείται μπροστά του από τη μια άκρη του δωματίου στην άλλη 180^ο
• δεν έχει σταθερό το κεφάλι όταν κάθεται
• δεν σηκώνει έστω στιγμιαία το βάρος στα πόδια
• δεν προσπαθεί να γυρίσει έστω και λίγο από μπρούμυτα ανάσκελα ή το ανάποδο
• δεν προσπαθεί να φτάσει κάποιο παιχνίδι με το χέρι του

Αν στο τέλος του 9^ου μήνα

• δεν κάθεται χωρίς υποστήριξη
• δεν στέκεται στηριζόμενο με τα χέρια του όταν το βάζουμε όρθιο
• δεν μπορεί να καθίσει από ξαπλωτό
• αρνείται να αγκαλιάσει
• το ένα ή και τα δύο μάτια σταθερά στραβίζουν
• δεν μεταφέρει αντικείμενα από το ένα χέρι στο άλλο
• δεν μπαμπαλίζει
• δεν παίζει απλά παιχνίδια όπως κου-κου-τσα
• δεν επικοινωνεί με τον τρόπο του (χειρονομίες ή φωνούλες) τις ανάγκες του
• δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με το άτομο που το φροντίζει

Αν στο τέλος του 12^ου μήνα

• δεν μπουσουλάει
• δε μπορεί να κρατηθεί όρθιο όταν υποστηρίζεται
• δεν ψάχνει για αντικείμενα που κρύφτηκαν ενώ κοιτούσε
• δεν χρησιμοποιεί χειρονομίες όπως ¨γεια¨

Αν στο τέλος του 15^ου μήνα

• δεν κρατιέται όρθιο μόνο του
• δεν χρησιμοποιεί λέξεις ¨μαμά¨, ¨μπαμπά¨ με νόημα
• δεν κάνει ¨γεια¨ με το χεράκι του
• δεν παίζει με τη μπάλα
• δεν μιμείται δραστηριότητες στο σπίτι όπως μαγείρεμα, τηλέφωνο κλπ
• δεν δείχνει με το δάκτυλο

Αν στο τέλος του 18^ου μήνα

• δεν μπορεί να περπατήσει
• δε λέει τουλάχιστον 2 λέξεις πέρα από το ¨μαμά¨, ¨μπαμπά¨
• δεν αφήνει αντικείμενα από το χεράκι του
• δεν πίνει από παιδικό ποτηράκι
• έχει ελάχιστη ή καθόλου γλώσσα του σώματος (εκφράσεις, χειρονομίες)

Αν στο τέλος του 24^ου μήνα

• δεν μπορεί να τρέξει
• δε μπορεί να ανέβει σκάλες με βοήθεια
• δε μπορεί να κλωτσήσει μπάλα
• δε λέει τουλάχιστον 6 λέξεις
• δε κάνει παιχνίδι προσποίησης πχ ταΐζει κούκλα
• δεν κάνει προτάσεις με δύο λέξεις πχ μαμά μαμ
• δε μπορεί να φτιάξει πύργο με 4 τουβλάκια
• δεν δείχνει σωστά 2 εικόνες στα βιβλιαράκια
• δεν εκτελεί απλές εντολές

Αν στο τέλος του 3^ου χρόνου

• δεν έχει καθαρό λόγο (να το καταλαβαίνουν οι γονείς του)
• δεν κάνει προτάσεις 3 λέξεων τουλάχιστον
• δε μπορεί να αντιγράψει έναν κύκλο ή μια κάθετη γραμμή
• δεν προσπαθεί έστω και μερικώς να βάλει/βγάλει τα ρούχα του
• δεν φτιάχνει πύργο με 6 κύβους

Αν στο τέλος του 4^ου χρόνου

• δεν πηδά επί τόπου
• δεν πετάει μπάλα προς τα πάνω
• δε μπορεί να κρατήσει ξυλομπογιά ανάμεσα σε δείκτη, αντίχειρα
• δεν επικοινωνεί με μικρές προτάσεις (>3 λέξεις)
• δε μπορεί να ντυθεί μόνο του
• δε μπορεί να αντιγράψει έναν σταυρό ή να ζωγραφίσει έναν άνθρωπο με τουλάχιστον 4 μέλη σώματος
• δεν παίρνει μέρος σε φανταστικό παιχνίδι
• δεν χρησιμοποιεί σωστά το ¨εγώ¨ και το ¨εσύ¨
• δεν έχει καθαρό λόγο (κατανοητό και από τους ξένους)

Αν στο τέλος του 5^ου χρόνου

• δεν κάνει κουτσό στο ένα πόδι
• δεν μπορεί να αντιληφθεί τη διαφορά μεταξύ πραγματικού-φανταστικού
• δεν κατανοεί σύνθετες εντολές
• δεν μπορεί να πει σωστά το όνομα και το επίθετό του
• δεν κρατάει με άνεση το μολύβι
• δε μπορεί να χτίσει πύργο με 8 κύβους
• δεν συμμορφώνεται με τους κανόνες
• δεν εκφράζει ευρύ πεδίο συναισθημάτων
• έχει προβλήματα φαγητού, ύπνου ή χρήσης τουαλέτας